Betuwse telers vrezen waterwingebied: 'Dit is funest voor de sector'
Zondag 27 maart 2022 | Nico Middag
BUURMALSEN - Bij Betuwse fruittelers en boomkwekers is grote onrust over het aanwijzen van gebieden waar in de toekomst mogelijk drinkwater wordt gewonnen. Het gaat onder meer om grote delen van de Betuwe en de Tielerwaard. De telers vrezen dat hun bedrijfsvoering in de knel komt door de strengere regels voor het oppompen van water.
Bij toeval kwam fruitteler Erik van Haarlem uit Buurmalsen achter de plannen van de provincie en hij schrok zich een hoedje. "Zoals de plannen er nu liggen is dat eigenlijk funest voor de sector", zegt hij. "Want ze ontnemen je je ondernemersperspectief."
Misoogsten door een mogelijk tekort aan water tijdens droge zomers kan volgens Van Haarlem het directe gevolg zijn van de claim voor drinkwater die er nu op het gebied gelegd wordt. Maar zijn grootste zorg is vooralsnog het reserveren van duizenden hectares land waarbinnen later mogelijk een locatie wordt aangewezen waar daadwerkelijk drinkwater wordt gewonnen.
"Er ligt nu een grote claim maar we blijven lange tijd onzeker over waar daadwerkelijk water zal worden gewonnen", zegt hij. "Dat ondermijnt je bedrijf. Wij moeten vooruit denken, niet één of twee jaar maar tien of twintig. Zo lang gaat de aanplant mee. Dat is een heel kapitaal wat daar staat. Wat gaat zo'n claim doen met je grondprijzen? Het perspectief is weg."
Domino-effect Door het aanwijzen van een gebied in de Neder- en Overbetuwe zitten veel boomkwekers in hetzelfde schuitje. Goos Cardol van branche-organisatie Tree Center Opheusden vreest een domino-effect. "Door het aanwijzen van die gebieden komen bedrijven geleidelijk op slot te zitten", zegt hij. "Dat wil zeggen dat de grondprijzen onder druk komen en daarmee wordt de financieringsbasis onder de bedrijven aangetast. Vervolgens kunnen er geen innovaties meer gepleegd worden, geen verdere verduurzamingsslagen gemaakt worden. Dat leidt tot versukkeling van de bedrijven, raakt de werkgelegenheid en uiteindelijk de leefbaarheid van de kernen in deze regio."
Volgens verantwoordelijk gedeputeerde van de provincie Gelderland Peter van 't Hoog zal dat niet gebeuren en is er voldoende water onder de Betuwe voor zowel drinkwaterwinning als de agrarische activiteiten. "Natuurlijk kennen we het belang van de sector en we snappen heel goed dat beschikbaarheid van water voor hen cruciaal is", zegt hij. "Dat mag niet in gevaar komen en dat zal ook niet in gevaar komen. We gaan ook binnenkort in gesprek met de sector om te kijken naar het hele watersysteem en alle aspecten die daarvoor relevant zijn."
Integraal gesprek over water De telers pleiten ook voor zo'n integraal gesprek met alle partijen die in het gebied met water te maken hebben. Zij willen echter dat dan eerst de huidige reserveringsgebieden van tafel gaan en dat er aan de hand van die gesprekken een nieuw plan gemaakt wordt.
Maar daar wil de gedeputeerde niet op wachten. "Het zal echt nog wel een aantal jaren duren voordat die locaties voor drinkwater nodig zijn", zegt hij. "Er moet heel veel onderzoek gedaan worden om die zoekruimte te beperken tot waar de concrete winning plaatsvindt. Daarom willen we nu in deze gebieden het grondwater en de kwaliteit daarvan beschermen en in de komende tijd die nadere zoekactie naar de concrete locatie laten plaatsvinden."
Tegen het voorstel voor het aanwijzen van de reserveringsgebieden zijn circa driehonderd zienswijzen ingediend. De provincie verwacht deze in mei beantwoord te hebben, waarna Provinciale Staten een besluit moet nemen over de kwestie.
Geschreven door mediapartner Omroep Gelderland | Menno Provoost