REGIO - De burgemeesters van het uitzendgebied van SRC zijn blij dat de Eerste Kamer heeft ingestemd met een algeheel vuurwerkverbod vanaf de jaarwisseling 2026-2027, maar uiten ook hun zorgen dat de komende jaarwisseling chaotisch verloopt, omdat het de laatste keer is dat vuurwerk nog is toegestaan. “Het risico bestaat dat mensen de laatste keer dat het mag, nog even extra gaan knallen met mogelijk meer slachtoffers tot gevolg”, laat Sjors Fröhlich, burgemeester van Vijfheerenlanden weten.
 
Begin juli stemde de Eerste Kamer in met een algeheel vuurwerkverbod in Nederland. Al eerder bepaalde de Tweede Kamer dat dit verbod pas in kan gaan bij de jaarwisseling van 2026 naar 2027, na berichtgeving van het kabinet dat dit verbod dit jaar te kort dag zou zijn.
 
In juni stuurden burgemeesters van de veertien gemeenten in het district Gelderland-Zuid alsnog een brief richting de Eerste Kamer. “Er is op aangedrongen om de wet al voor de komende jaarwisseling te laten ingaan”, vertelt Servaas Stoop, burgemeester van West Betuwe. “Nu dat niet mogelijk is, maak ik me wel zorgen, omdat de gelegenheid zal kunnen worden aangegrepen om ‘nog een keer los te gaan’.”
 
De zes gemeenten zijn bang dat de aankomende jaarwisseling extra veel vuurwerk zal worden afgestoken, omdat het de laatste kans is. “Het vuurwerkverbod voor de jaarwisseling erop heeft mogelijk een effect op het gedrag tijdens de komende jaarwisseling.  Daar maken wij ons zorgen over”, vertelt José van Egmond, burgemeester van Tiel. Hierdoor bestaat de vrees voor meer slachtoffers door vuurwerk dan de jaren hiervoor.
 
“We blijven in gesprek met Jongeren”
Om het slachtofferaantal zo laag mogelijke te houden, bereiden alle gemeenten zich dit jaar extra goed voor, vertellen ze. “Binnen onze gemeente bekijken we welke locaties in de afgelopen jaren overlast hebben gegeven voor inwoners en over welke locaties we meldingen ontvangen”, aldus Van Egmond.
 
Daarbij zetten de gemeenten ook veel in op het contact met jongeren. “We blijven in gesprek met jongeren en we geven voorlichting over wat wel en niet mag”, vertelt Fröhlich. “In enkele wijken, waaronder Terweijde, wordt breder ingezet op samenwerking met partners zoals ElkWelzijn, het wijkteam en de wijkcoach. Deze samenwerking richt zich op het versterken van sociale verbinding, het vergroten van de leefbaarheid en het tijdig signaleren van spanningen”, vertelt Gerard Renkema, waarnemend burgemeester van Culemborg.
 
In Culemborg wordt gebruik gemaakt van vuurwerkvrije zones aankomende jaarwisseling. Bij de andere gemeenten wordt hier geen gebruik van gemaakt.
 
“Vuurwerkverbod is niet dé oplossing”
Hoewel er nu meer duidelijkheid is in het gebruik van vuurwerk vanaf volgend jaar is er nog veel twijfel te horen over de effectiviteit van dit verbod. “Het vuurwerkverbod gaat niet dé oplossing zijn voor de problemen rondom oud en nieuw. Dat zit hem namelijk ook in het illegale vuurwerk en de explosieven die worden gebruikt”, vertelt burgemeester Jan Kottelenberg van de gemeente Neder-Betuwe. “De handhaving van het vuurwerkverbod wordt een grote uitdaging. We moeten niet de illusie hebben dat een verbod voor 100% te handhaven is”, sluit Van Egmond aan.
 
Ook Sjors Fröhlich maakt zich zorgen: “Het verbod schept duidelijkheid, maar handhaven is moeilijk. Er is namelijk weinig capaciteit en de grenzen zijn open waardoor er in het buitenland vuurwerk gehaald kan worden. Wij maken ons zorgen over onze middelen en capaciteit.” Burgemeester Hans Martijn Ostendorp van gemeente Buren sluit zich hierbij aan: “Zeker omdat vuurwerk binnen Europa nog gewoon verkocht mag worden.”
 
Komen er alternatieven?
Of er alternatieve vuurwerkshows of festiviteiten worden georganiseerd, vanaf volgend jaar, is per gemeenten nog onduidelijk. “Daar beraden wij ons nog op en dit staat op de agenda voor na deze jaarwisseling. Met het oog op de financiële druk bij gemeenten vraagt dit om scherpe keuzes. Bovendien is een centrale show in zo’n grote gemeente met 16 dorpen en steden bijna niet te regelen”, laat de gemeente Vijfheerenlanden weten.
 
Ook de andere gemeenten hebben nog geen beslissing genomen hierin. Voor de gemeente West Betuwe is een centrale vuurwerkshow lastig. “Aangezien onze gemeente bestaat uit 26 kernen en een zeer uitgestrekt gebied bestrijkt, is een centrale vuurwerkshow geen voor de hand liggende keuze”, vertelt burgemeester Stoop. Bij de gemeente Culemborg vragen ze al wel om met ideeën te komen. “We nodigen inwoners uit om ideeën aan te dragen via ons initiatievenloket. Dergelijke alternatieven kunnen bijdragen aan verbinding én veiligheid”, aldus Renkema.