WEST BETUWE - De gemeente West Betuwe heeft haar nieuwe visie op het sociaal domein gepresenteerd onder de noemer “Samen sterk en in beweging”. In het gemeentehuis in Geldermalsen spraken de drie betrokken wethouders, Rutger van Stappershoef (preventie), Jan de Geus (zorg) en Piet Jan den Dikken (financiën, onderwijs en gemeentelijke dienstverlening), over de koers die de komende jaren wordt ingezet. Hun boodschap: "er is grote urgentie, en het antwoord ligt in samenwerking, preventie en een sterke sociale basis in alle 26 kernen van de gemeente."
 
De uitdagingen zijn fors. De zorgvraag stijgt, het personeelstekort groeit en tegelijkertijd krijgt de gemeente minder geld van het Rijk. “We staan voor een dubbele opgave”, zei wethouder De Geus. “Enerzijds stijgen de zorgkosten, anderzijds hebben we steeds minder mensen en middelen. Dat betekent dat we anders moeten gaan werken.”
 
Preventie is de sleutel
In de visie kiest West Betuwe nadrukkelijk voor een verschuiving van zorg naar preventie. De gemeente investeert in initiatieven die problemen vroegtijdig signaleren of zelfs voorkomen. Denk aan weerbaarheidstrainingen voor jongeren na een scheiding, gesprekken met jongerenwerkers op scholen of initiatieven tegen eenzaamheid onder ouderen. Wethouder Van Stappershoef: “We willen zorgen dat mensen niet pas hulp krijgen als het te laat is. Juist in de voorfase kun je met relatief kleine interventies grote problemen voorkomen.”
 
Zorg dichtbij, in álle dorpen
Een opvallende keuze in de visie is het vasthouden aan voorzieningen in alle 26 dorpen van de gemeente. Waar elders vaak centralisatie plaatsvindt, blijft West Betuwe investeren in dorpshuizen, speeltuinen, scholen en sportvelden. “Dat is duur, maar noodzakelijk,” zegt Den Dikken. “Een kind met autisme kan beter op een reguliere school in het eigen dorp blijven, met begeleiding, dan ver weg op speciaal onderwijs. Dat is beter voor het kind én goedkoper voor de samenleving.”
 
De visie is geen papieren document, benadrukken de wethouders. Er lopen al veel initiatieven, zoals:

• Hulpmiddelen en ondersteuning voor mantelzorgers
• Het inzetten van jongerenwerkers en psychologen op middelbare scholen
• Schuldenmaatjes die inwoners vroegtijdig helpen bij financiële problemen
• Activiteiten in dorpshuizen zoals open eettafels en ouderen-gym
• Inrichting van schoolgebouwen met extra ondersteuning voor kinderen met een beperking.

 
"Samen in gesprek met ouders en leerkrachten"
Een concreet voorbeeld is de nieuwbouw van basisschool IKC D’n Bogerd in Geldermalsen-Oost, een wijk met veel sociale uitdagingen. “We betrekken ouders en leerkrachten bij het ontwerp,” zegt Den Dikken. “Daar komt een sociaal werker in de school, voorschoolse educatie voor kinderen met een taalachterstand en aangepaste voorzieningen voor kinderen met een beperking.”
 
Een belangrijk knelpunt blijft het personeelstekort in de zorg en bij de gemeente zelf. De wethouders erkennen dat de gemeente jarenlang heeft bezuinigd op ambtelijke capaciteit en nu bezig is om inhuur om te zetten in vaste contracten. “We hebben zeven mensen die wij in eerste instantie inhuurde aangenomen met een vast contract. Zij houden zich volledig bezig met deze nieuwe visie over het sociale domein”, vertelt Den Dikken.
 
Daarnaast wordt gehoopt op extra geld uit landelijke transformatiefondsen zoals het Integraal Zorgakkoord (IZA) en Gezond Leven Akkoord (GALA). “Als we minder mensen in dure zorgtrajecten krijgen, levert dat ook landelijk winst op. Maar dan moeten wij aan de voorkant wel kunnen investeren,” zegt De Geus.
 
Samenwerking als sleutel
De gemeente benadrukt dat de nieuwe koers alleen slaagt als partners zoals scholen, welzijnsorganisaties en zorginstellingen meebewegen. Ook inwoners zelf worden nadrukkelijk betrokken. Van Stappershoef: “We geloven in eigen regie, maar dat vraagt ook dat we ontmoeting en betrokkenheid in de dorpen versterken. Niet alles komt van boven.”
 
"Erg trots op de gemeenteraad"
De visie werd vorige week unaniem aangenomen door de gemeenteraad, opvallend genoeg als hamerstuk. “Dat laat zien dat er politiek breed draagvlak is,” aldus Van Stappershoef. “Bij andere gemeente wordt er vaak niet geïnvesteerd of zelfs bezuinigd op het sociale domein. Daarom ben ik trots dat onze gemeenteraad juist geld vrijmaakt om te investeren.”
 
De komende maanden werkt de gemeente verder aan het uitrollen van de visie in de praktijk. Inwoners zullen volgens de wethouders steeds meer merken van de veranderingen – van steun in dorpshuizen tot hulp op school of extra aandacht voor mentale gezondheid.