REGIO - Gemeenten in de regio nemen in wisselende mate maatregelen tegen discriminatie. Waar de ene gemeente werkt met een concreet actieplan en samenwerking zoekt met antidiscriminatievoorzieningen en scholen, kiezen andere gemeenten voor bredere inclusieprogramma’s of zijn nog bezig met het opstellen van beleid. Dat blijkt uit een inventarisatie van SRC.

Actief beleid in Culemborg, Tiel en Vijfheerenlanden
Een aantal gemeenten, zoals Culemborg, Tiel en Vijfheerenlanden, beschikt over een duidelijk antidiscriminatiebeleid of werkt hier actief aan. Culemborg committeerde zich in het bestuursakkoord 2022–2026 aan het bevorderen van inclusie en het tegengaan van discriminatie. “Wij zetten in op het versterken van sociale samenhang, bestrijden discriminatie op de arbeidsmarkt en dragen onze inclusieve waarden zichtbaar uit, bijvoorbeeld met de regenboogvlag,” vertelt een woordvoerder van de gemeente Culemborg.

In Tiel ligt sinds 2010 een verordening voor een antidiscriminatievoorziening. “We werken nu aan een startnotitie antidiscriminatie die in oktober naar de raad gaat. Dat wordt de basis voor een breder actieplan,” aldus een woordvoerder van de gemeente Tiel.

Vijfheerenlanden tekende in 2023 een tienjarige samenwerkingsovereenkomst met Discriminatie.nl Provincie Utrecht. “Met deze samenwerking houden we het melden, monitoren en voorkomen van discriminatie goed in de hand,” zegt een woordvoerder van Vijfheerenlanden.

West Betuwe, Buren en Neder-Betuwe kiezen voor algemene aanpak
Andere gemeenten, zoals West Betuwe, Buren en Neder-Betuwe, hebben (nog) geen specifiek beleid tegen discriminatie. West Betuwe beschikt over een Lokale Inclusieagenda met thema’s als participatie, toegankelijkheid en communicatie.

“Het opstellen van specifiek antidiscriminatiebeleid staat gepland voor 2026 of 2027,” zegt een woordvoerder van West Betuwe. Buren heeft geen apart actieplan, maar zet zich via andere beleidslijnen in voor gelijke kansen en inclusie. “Wij werken onder meer via ons onderwijsachterstandenbeleid, zodat kinderen zonder achterstand kunnen starten op school,” laat een woordvoerder van de gemeente Buren weten.

Neder-Betuwe noemt discriminatie op dit moment geen geprioriteerd onderwerp. “Het staat wel in onze nota sociaal domein om te komen tot een lokale inclusieagenda,” aldus een woordvoerder van Neder-Betuwe.

Verschillende samenwerkingen en meldpunten
Op het gebied van samenwerking lopen de aanpakken uiteen. Meerdere gemeenten, waaronder Culemborg, Buren, Tiel en Neder-Betuwe, werken met Vizier, de regionale antidiscriminatievoorziening. Vizier registreert meldingen, biedt ondersteuning en verzorgt voorlichting.

Vijfheerenlanden werkt samen met Discriminatie.nl Provincie Utrecht en organiseert samen met hen voorlichtingsactiviteiten, bijvoorbeeld op markten en scholen. In Neder-Betuwe is er wel reguliere samenwerking met lokale partijen, maar niet specifiek gericht op discriminatiebestrijding. “Meldingen die bij ons binnenkomen, verwijzen wij door naar Vizier,” zegt een woordvoerder van Neder-Betuwe.

Aantal meldingen blijft beperkt
In de meeste gemeenten wordt jaarlijks een beperkt aantal meldingen van discriminatie gedaan. In Tiel waren er in 2024 in totaal 36 meldingen, waarvan 25 binnen de gemeente. Culemborg ontving 5 meldingen over incidenten binnen de gemeente, 3 via de politie en 18 meldingen van inwoners over situaties binnen en buiten de stad.

West Betuwe registreerde 13 meldingen bij het meldpunt en 14 bij de politie. Neder-Betuwe kreeg in 2024 acht meldingen binnen. “De gemeente weet dat dit slechts een fractie is van het werkelijke aantal gevallen,” zegt een woordvoerder van West Betuwe. “Daarom werken we actief aan het zichtbaarder maken van het meldpunt.” De gemeenten erkennen dat lang niet iedereen melding doet en zetten in op bewustwording.

Beleid voor specifieke groepen verschilt
Het beleid voor kwetsbare groepen verschilt per gemeente. Tiel is een Regenbooggemeente en organiseert initiatieven zoals de Roze Soos. Ook wordt ingezet op zichtbaarheid en weerbaarheid.

In Vijfheerenlanden bestaat een meerjarenagenda voor mensen met een beperking (‘Onbeperkt Meedoen’), die eind 2025 wordt herzien. West Betuwe organiseert in december 2025 een Regenboogconferentie, maar heeft geen specifiek beleid voor andere kwetsbare groepen. Buren richt zich vooral op brede gelijkheid en ondersteuning via het sociaal domein. Neder-Betuwe heeft geen beleid voor specifieke groepen. Twee weken geleden was er in West Betuwe nog discussie over dit thema, toen negen kerken zich tegen het regenboogpad keerden.

Lees ook: ‘Negen kerken keren zich tegen regenboogpad’.

Evaluatie en bijstelling
Evaluatie van beleid gebeurt vaak via rapportages van de antidiscriminatievoorzieningen, monitoring en gesprekken met inwoners. Tiel en Culemborg gebruiken de jaarlijkse discriminatiemonitor van Vizier. “De jaarlijkse rapportages geven ons inzicht in trends en helpen het beleid bij te stellen,” vertelt een woordvoerder van Tiel. West Betuwe neemt in 2025 deel aan de Nederlandse Inclusiviteitsmonitor.

In Vijfheerenlanden worden inwoners betrokken bij het vernieuwen van de agenda voor mensen met een beperking. Buren gaf aan dat formele evaluatie niet van toepassing is, omdat er geen afzonderlijk beleid is. In Neder-Betuwe wordt de inzet van Vizier besproken, maar zijn er verder geen concrete evaluaties of resultaten.