CULEMBORG - Windmolens. Voor de een is het een hoofdpijndossier en staat het garant voor slapeloze nachten. Voor de ander is het dé oplossing om hernieuwbare energie te winnen en de klimaatdoelen te halen. Maar hoe je het went of keert, windmolens zijn en blijven een heet hangijzer in onze provincie.
Bewoners van het Culemborgse buitengebied maken zich sinds kort weer klaar voor een - naar eigen zeggen - 'roerige periode'. Kort geleden viel er bij hen een brief in de bus. Coöperatie Vrijstad Windwinning maakte daarin bekend dat ze nieuwe plannen heeft voor een windpark. Ditmaal een dat 'past bij de schaal en maat van Culemborg'.
'270 meter. Onvoorstelbaar' Voor Hennie van den Bogaart en zijn buren is het de tweede keer dat zich verzetten tegen de komst van de windturbines. “De vorige keer wilde Vrijstad Windwinning samen met Eneco zes windturbines plaatsen met een tiphoogte van 270 meter. Dat is bijna net zo hoog als de Eiffeltoren in Parijs. Twee van deze reuzen zouden op 300 meter van mijn huis komen. Onvoorstelbaar!"
Zover kwam het uiteindelijk niet, want de gemeenteraad vond de plannen in 2021 buitenproportioneel. De initiatiefnemers werden teruggestuurd naar de tekentafel en de vergunningaanvraag werd ingetrokken.
Energiemaatschappij Eneco heeft ondertussen het onstuimige toneel in Culemborg verlaten. Maar de andere initiatiefnemer Coöperatie Vrijstad Windwinning wil alsnog een windpark bouwen. "Gezien de energiecrisis en de klimaatverandering kunnen we dit eigenlijk niet laten passeren", aldus vicevoorzitter Marcel Reijnen. "We willen een geheel nieuw plan maken in overleg met de grondeigenaren en omwonenden."
"Persoonlijk vind ik het ook mooier als we een landschap hebben zonder windmolens. Er zijn altijd belangen die je moet afwegen", zo stelt Reijnen. "Maar als je kijkt wat het ons als samenleving oplevert dan vind ik het toch belangrijker dat we energie hebben om goed te kunnen blijven leven."
Een aantal bewoners van het Culemborgse buitengebied heeft zich bij de vorige plannen verenigd in de werkgroep Tegenwind Culemborg. Volgens voorzitter Martin van Weelden is het Vrijstad Windwinning alleen om het geld te doen. "Met alle subsidies die worden verstrekt en de hoge energieprijzen die worden berekend is het ontzettend lucratief om windturbines neer te zetten en te exploiteren. Kijk maar naar Betuwewind. Met de molens die ze hebben bij Deil en Geldermalsen verdienen ze jaarlijks miljoenen euro's."
'Expliciet niet om de winst' Vrijstad Windwinning bestrijdt met klem dat het hen alleen om de winst gaat. "Expliciet niet", aldus Reijnen. "Maar dat wil niet zeggen dat het onrendabel is. Het geld dat we investeren moeten we ook terugverdienen. De investeerders krijgen een goede opbrengst die afhangt van de opbrengst van de energie. Maar die opbrengst is niet excessief."
De windenergie gaat volgens Reijnen volledig naar Culemborgse bedrijven en huishoudens. "Daarmee lossen we ook de problemen op met het overvolle elektriciteitsnet. Culemborgse daken liggen vol met zonnepanelen die op zonnige dagen veel elektriciteit opwekken. Maar in de winter leveren zonnepanelen weinig op. Door een paar windmolens te plaatsen krijgen we meer balans op het elektriciteitsnet en voorkomen we dat we meer energie van buiten Culemborg moeten aantrekken."
Maatschappelijke projecten Reijnen pleit er ook voor dat de windenergie moet bijdragen aan de Culemborgse samenleving. "Een deel van de opbrengst willen we in een fonds stoppen voor maatschappelijke projecten. Bijvoorbeeld voor energiebesparende maatregelen om energiearmoede tegen te gaan."
De gemeente kijkt terug op een 'pijnlijke' eerste planvorming die strandde in 2021. Maar wethouder duurzaamheid Daphne Bijvoet wil vooral naar de toekomst kijken. "Het is geen initiatief van de gemeente. We wachten op het principeverzoek van Vrijstad Windwinning. Hiermee informeren ze formeel bij de gemeente of een windpark past binnen het beleid en de regels van de overheid. Als we daar als gemeente mee akkoord zijn, kunnen ze een plan maken en daar een vergunning voor aanvragen."
"Het is voor de gemeente Culemborg het allerbelangrijkste dat er een zorgvuldig proces wordt doorlopen waarbij alle partijen goed worden gehoord. En ja, we zijn ons zeer bewust dat er zorgen leven. We staan voor het welzijn van alle Culemborgers."
