SRC Regio-nieuws

Onthulling monument tegen huiselijk geweld en femicide in Vianen

VIANEN - Op 5 juli vond de onthulling van het monument tegen huiselijk geweld en femicide plaats in Vianen. Het monument staat aan de rivier de Lek, nabij de pont naar Vreeswijk. In het staartje van de zomerstorm Poly waren tientallen belangstellenden naar de plaats van handeling gekomen.

Wethouder Sociaal Domein van de gemeente Vijfheerenlanden Kees Bel heette de aanwezigen hartelijk welkom en merkte in zijn openingsspeech als eerste op dat dit een bijzonder monument is. “De reden dat dit monument er moest komen is pijnlijk, want het gaat over geweld dat uitmondt in de dood van een partner, vaak de vrouw. Het is een verborgen probleem. Een vrouw blijkt in de praktijk vaak onmachtig doordat haar partner fysiek over meer kracht bezit. Zij is daardoor niet in staat om uit dit destructieve patroon te stappen.”
 
Signalen oppikken
Passiviteit is dan vaak wat rest. Bel pleit ervoor dat wie signalen oppikt, deze ook doorgeeft aan instanties als Samen Veilig Midden-Nederland en Veilig Thuis Utrecht. Hij vindt het monument een ‘mooi signaal’. “Het past prachtig op deze plek in de uiterwaarden. Langs de rivier kunnen de gedachten stromen en zijn ze niet in staat de overkant te bereiken, dan brengt het pontje altijd redding.” Wethouder Bel spreekt de wens uit dat iedereen die dit aangaat zich gesteund weet door dit monument. “Ik wil ook een pleidooi houden voor het idee dat we elkaar meer aandacht gaan geven. Dat we oprecht naar elkaar gaan luisteren. Dat we ons gehoord voelen. Dat werkt en zorgt voor echte verbinding. Dat is wat er mist in de ze tijd. Echte aandacht. Onze levens zijn daarvoor te snel geworden. Met echte aandacht maak je het verschil. En daar is deze laagdrempelige plaats ook behulpzaam bij.”
 
Everdings slachtoffer van femicide
Willeke Weeda uit Everdingen is een slachtoffer van femicide. In februari 2020 gaat het mis. In haar huis in Everdingen brengt haar eigen man Willeke om het leven. De man, een agent, pleegt daarna zelfmoord. Haar boer Henk Weeda blikt zichtbaar geëmotioneerd terug op die periode tijdens zijn toespraak. “Die moord heeft ontzettend veel impact gehad op mij en mijn familie. Daarom ben ik namens haar hier. Ze had haar vader vroeg verloren en leefde als kapster een normaal leven. Ze ontmoette een jongen in de kapsalon en ging daarna als onderneemster verder met haar droom als zelfstandig kapster. Haar huwelijk was echter beklemmend. Ze hadden een kinderwens en die kwam niet uit.”
 
Verstikkend
Dat ging verstikkend werken en haar wereldje werd steeds kleiner. In 2019 besloot ze om haar kapsalon te verkopen en aan zichzelf te gaan werken en zich te richten op wat zij zelf wilde. “Ze koos voor zichzelf. De liefdeloosheid werd haar te veel. Ze koos ervoor om vrij te zijn. Ze wilde scheiden en dat is haar fataal geworden. Haar leven werd abrupt afgebroken. Die daad kan niemand ooit meer ongedaan maken, maar wel wil ik pleiten voor het doorbreken van het taboe dat rust op dit onderwerp.”
 
Wat is femicide?
Geweld tegen vrouwen komt vaak voor en uit zich in fysiek, seksueel, emotioneel of economisch geweld. De meest extreme vorm van geweld tegen vrouwen is femicide oftewel vrouwenmoord. Vrouwen die gedood worden omdat ze vrouw zijn. Iedere acht dagen wordt er in Nederland een vrouw slachtoffer van femicide. Jaarlijks hebben we het over 40 tot 50 vrouwen die vermoord worden. In de meeste gevallen gaat hier intiem terreur aan vooraf. Meerdere onderzoeken bevestigen dat het motief van partnerdoding vaak om angst draait. Angst dat de vrouw de pleger gaat verlaten. Hierdoor gaat de pleger het slachtoffer als ‘eigendom’ zien. Er kan ook sprake zijn van persoonlijkheidsproblematiek, bezitsdrang en controledrift, jaloezie als uiting van bezitsdrang, gebruik van drank en drugs, maar ook stressfactoren zoals werkloosheid waardoor financiële stress kan ontstaan.
 
Aandacht voor huiselijk geweld
Het monument vraagt aandacht voor huiselijk geweld en femicide, zodat iedereen zich bewust is van het probleem, dat men weet wat te doen en zich meer zelfverzekerd voelt bij het nemen van actie. Dat is ook de boodschap van een woordvoerster van Samen Veilig Midden-Nederland en Veilig Thuis Utrecht. Zij zegt dat vrouwen vaak de onderliggende partij zijn in de relatie en dat onderdrukking subtiel kan beginnen. “Dan kan het vormen gaan aannemen als bedreiging – wat heel verlammend werkt – en isolatie, seksueel geweld, etc..” Wie vermoedens heeft dit ergens aan de orde is, kan bij deze stichting veilig een melding doen. “We hopen dat het monument helpt bij het praten over huiselijk geweld, dat het geen taboe meer is en eerder om hulp wordt gevraagd. Zowel door slachtoffers en plegers, alsook door omstanders die getuige zijn van het geweld of vermoedens hebben.”
 
Huiselijk geweld
Soms is er geen relatie tussen de vrouw die vermoord is en de pleger. In dat geval gaat er vaak seksueel geweld aan vooraf. In meer dan de helft van de gevallen is de pleger een partner of ex-partner. Femicide kan het gevolg zijn van langdurig structureel geweld. Helaas worden nog altijd signalen van de meest agressieve en ernstige vorm van huiselijk geweld niet goed herkend en opgevolgd. Met soms een dodelijke afloop als gevolg. Vrouwen worden veelal in hun eigen woning met een steekwapen, door mishandeling of door wurging omgebracht. De reden voor femicide is lastig vast te stellen. Uit onderzoek blijkt wel dat er vaak een relatiebreuk of een scheiding aan vooraf gaat. De pleger kan handelen uit jaloezie, wraak of dat zijn ego is geschaad. Ze kunnen niet accepteren dat de relatie over is of dat er een andere man in het spel is. Maar er zijn ook plegers die te maken hebben met een psychisch probleem.
 
Wereldwijd probleem
Niet alleen in Nederland komt femicide voor, het is wereldwijd een probleem. In Nederland wordt er om de acht dagen een vrouw vermoord, maar wereldwijd gaat het om vijf per uur. In landen als Italië, Spanje en Frankrijk ligt het aantal gevallen van femicide per hoofd van de bevolking lager. In deze landen is er veel meer aandacht voor het probleem. Mensen gaan massaal de straat op als er een vouw is vermoord. In Nederland wordt dit niet vaak gedaan.
 
Wat kan je als omstander doen?
Als buitenstaander is het lastig om eventuele femicide te herkennen. Het gebeurt namelijk achter gesloten deuren. En een keer ruzie kan natuurlijk in elke goede relatie voorkomen. Heb je sterk het vermoeden dat iemand in je omgeving in de problemen zit? Probeer erover te praten met de betrokkene. Laat weten dat ze bij jou terecht kan. Probeer bespreekbaar te maken wat er thuis speelt en dat hier een melding van gemaakt kan worden.

Meer Regio-nieuws