CULEMBORG - De Lekstad heeft deze zomer van 30 juni tot 10 september een bijzondere tentoonstelling in het Oude Stadhuis. De titel is ‘CULEMBORG ONGEKEND - anno 1649’. De expositie bevat veel nieuw ontdekte afbeeldingen van Culemborg en het kasteel. Stadshistoricus Bert Blommers: “De expositie zit bomvol nieuwe ontdekkingen.”
Bert Blommers is al ruim veertig jaar bezig met de geschiedenis van Culemborg. Hij ontdekte in de collectie van het Rijksmuseum een geschilderd stadsgezicht dat doorging voor een fantasie. “In werkelijkheid is het herkenbaar Culemborg. De schilder Jan van Goyen (1596-1656) schilderde het in 1649. Het is daarmee Culemborgs oudste geschilderde stadsgezicht.”
Landschapsschilder Jan van Goyen (Leiden, 13 januari 1596 – Den Haag, 27 april 1656) was een Nederlands landschapschilder uit de Gouden Eeuw. Van Goyen heeft veel schilderijen nagelaten van riviergezichten en landschappen (duinen of strand) in de omgeving van Den Haag, Rotterdam, Delft, Dordrecht, Leiden, Gouda, Rhenen, Arnhem, Nijmegen, Emmerik en Kleef. Hij schilderde regelmatig winterlandschappen, zee- en stadsgezichten. Goyen maakte ook diverse schilderijen waarop het kasteel van Culemborg voorkomt. Tijdens de voorbereiding van de tentoonstelling stuitte de historicus, dankzij enkele tipgevers, op nog meer nieuw (maar wel oud) beeldmateriaal.
Zoektocht Op de TEFA kwam in 2010 een schilderij tevoorschijn waarvan men aannam dat dit Vianen betrof. “Dat is daarna nog een keer geveild,” zegt de Culemborgse stadshistoricus daarover. “Daarna heb ik deze zoektocht weer opgepakt. Het was dus herkenbaar als stadsgezicht van Culemborg. De torens en de rest van het silhouet waren overduidelijk van onze Lekstad. Het was allemaal aanwijsbaar wat wat was. En ik vond het vervolgens mooi om daar wat mee te doen.” Hij benaderde Jesse Krol van het Weeshuismuseum. “Dat organiseert geen tentoonstellingen meer. Toen rees de vraag waar dan?” Blommers zocht zijn heil bij het Cultuurfonds van Culemborg. ”De penningmeester zag meteen kansen.”
Reproducties De stadshistoricus ontving een subsidie waar het ‘net mee kan’. En in de Facebookgroep ‘Culemborgs Verleden’ kreeg hij veel bijval. “In totaal zijn er zes reproducties te zien van Culemborgse kastelen en drie stadsgezichten van Culemborg. We hadden natuurlijk geen budget om de originele werken naar het Oude Stadhuis te halen.” De werken van Van Goyen zijn vrij donker. “De schilder gebruikte doorgaans slechts een paar kleuren,” verklaart Bert de ietwat sombere schilderstijl van Van Goyen. “Later zijn daar ook talloze gravures van de bekende prentkunstenaar Abraham Rademaker op gebaseerd.”
Kick Stadhistoricus Blommers krijgt er een ‘kick’ van als er iets onbekends langskomt. “Dan spit ik dat helemaal uit. Met nieuwe dingen op de proppen komen, vind ik erg leuk. Dat geldt ook voor mensen wat bijbrengen, helemaal als het over Culemborg gaat.” Blommers vindt het ook verheugend dat Culemborg met deze expositie weer vorm van een stadsmuseum heeft. “Ook de samenwerking met en de kruisbestuiving door andere geschiedenisfreaks vind ik geweldig. Vaak verrassen ze me aangenaam. Dat vind ik fantastisch.” Na de expositie volgt er nog een boek van de hand van de Culemborgse stadshistoricus over deze tentoonstelling. Officiële opening De officiële opening van de tentoonstelling vindt plaats op vrijdag 30 juni, 's middags om 15.00 uur door wethouder Erfgoed Daphne Bijvoet, met ondersteuning van oud- museumconservator Peter Schipper en de voorzitter van ‘t Culemborgs historisch Genootschap AWK Voet van Oudheusden, kortweg Voet, Huib Clarisse. “De tentoonstelling is, behalve door het getoonde materiaal, bijzonder omdat deze plaatsvindt in het Oude Stadhuis en gratis te bezoeken is. Het Weeshuismuseum, toch ook het Culemborgse stadsmuseum, organiseert zelf géén grote tentoonstellingen meer.”
