SRC Regio-nieuws

Ellen en Niek wonnen zonnepanelen, maar waren er nog lang niet

CULEMBORG - Veel oude steden worstelen ermee: hoe ga je om met zonnepanelen op monumenten of beschermde stadsgezichten. Na veel praten is afgelopen week in Culemborg  nieuw beleid vastgesteld. Op sommige panden zijn zonnepanelen nog steeds niet toegestaan, maar er is maatwerk mogelijk.

Het nieuwe beleid is een hele worsteling geweest voor de oude stad die doorgaans ook veel ambitie toont als het gaat om duurzaamheid. Niek van Hees en Ellen van Esbroek kunnen daarover meepraten. Precies twee jaar geleden bracht de toenmalige wethouder Joost Reus een bloemetje bij het stel. Met het streven om hun jarendertigwoning aan de Oosterwal zo duurzaam mogelijk te maken wonnen zij een set zonnepanelen. Ze wisten toen nog niet dat het zo ingewikkeld zou zijn om deze ook te plaatsen.

“We wisten dat het binnen een beschermd stadsgezicht viel”, vertelt Ellen, “en dat het niet zomaar logisch zou zijn om die zonnepanelen te krijgen. We wisten ook dat we een vergunning moesten aanvragen. Maar op het moment dat wij het bloemetje in ontvangst namen had ik niet gedacht dat het nog twee jaar zou duren voor de panelen er echt op konden.”

‘Handboek uit de jaren zeventig’
Want ondanks de prijs en felicitaties, werden de vergunningaanvragen namens diezelfde gemeente afgewezen. De panelen strookten niet met het welstandsbeleid in Culemborg. “Ze hadden een soort handboek dat volgens mij uit de jaren zeventig stamde”, aldus Van Esbroek. “Het allerbelangrijkste was het behoud van het karakteristieke, beschermde stadsgezicht. En daar pasten zonnepanelen gewoon niet in. En welstand is de grootste adviseur van de gemeente om die vergunningen te verlenen. Dat had ik niet gedacht, dat die invloed zo groot was.”

Een dikke map met brieven, artikelen en aantekeningen getuigt van de intensieve lobby die het stel via allerlei loketten voerde om het toch voor elkaar te krijgen. Er kwam een voorstel om de regels aan te passen, maar dit bood nog geen soelaas. “In de eerste versie werden er uitzonderingen gemaakt met een systeem van verschillende ringen in de stad”, vertelt de Culemborgse. “Wij zaten met dit blok nog net binnen een ring waar toch nog strenge regels waren. Dat ze niet zichtbaar mochten zijn bijvoorbeeld. Dat hebben we toen weer aangevochten.”

Uiteindelijk bleven er nog regels over bijvoorbeeld het legpatroon en de kleur van de panelen. “Zoals dat er rode panelen op rode pannen moesten liggen”, herinnert Van Esbroek zich. “Er werden voor ons gevoel een beetje regeltjes verzonnen om toch nog iets te kunnen zeggen als welstand. Dat is mede door ons wel versoepeld.”

'Verschuilen achter regeltjes'
Het beleid is aangepast in Culemborg en eindelijk -zo’n drie jaar na het eerste plan- hebben Niek en Esther recent de zonnepanelen op hun huis gelegd. Een hele strijd, ondanks de positieve reacties die het ambitieuze stel ook ten deel vielen.

“Als je één op één met mensen spreekt kan dat altijd bemoedigend zijn”, is haar ervaring. “Maar zodra er vanuit een bepaalde partij of organisatie gesproken wordt, worden je plannen gewoon ontmoedigd. Dan verschuilen dezelfde mensen zich achter allemaal regeltjes. Er worden altijd wel excuses gevonden waarom het niet zou kunnen.”

Veel anderen hadden het misschien al lang opgegeven en dat is jammer vindt de Culemborgse. “Ik vindt dat wel pijnlijk”, zegt ze. “We staan gewoon op een randje dat het twee kanten op kan gaan met de wereld en sommige dingen zijn heel duidelijk waar we iets aan kunnen doen, en waar je zelf ook iets aan kan doen. Dat geldt in het bijzonder voor die zonnepanelen. Als er moeite en energie vanuit burgers kan komen, dan moet de reactie in eerste instantie volgens mij altijd zijn: doen, we gaan meedenken. En niet meteen in de problemen denken. We kunnen niet nog jaren en jaren verliezen met dit soort ongein, als je het mij vraagt.”

Meer Regio-nieuws