
MAURIK - In de gemeente Buren zou veel geld bespaard moeten worden door bijvoorbeeld dorpshuizen, molens, kerktorens of het museum te verkopen. Diverse gebruikers van het gemeentelijke vastgoed kijken met spanning uit naar de discussie over die aangekondigde bezuinigingen. Wat ligt er voor?
Naast het eigen grote gemeentehuis dat waarschijnlijk afgestoten wordt, heeft de gemeenteraad van Buren in 2021 ook een grote besparing op al het andere vastgoed van de gemeente opgenomen. Eigenlijk is besloten om al het vastgoed zoveel mogelijk af te stoten. Die besparing op de gebouwen zelf, het onderhoud en de mensen die het beheren moet nu al jaarlijks meer dan vier ton en vanaf 2026 meer dan zes ton opleveren. Maar de vraag is of dat lukt.
Er is in het gemeentehuis al driftig in het personeel voor vastgoed gesneden maar er zijn tot dusver nog geen gebouwen afgestoten, dus al het werk ligt er nog en wordt deels uitbesteed.
Leefbare dorpen
Na uitgebreid onderzoek moeten de komende tijd dan echt knopen doorgehakt worden welke gebouwen afgestoten kunnen worden. Dat blijkt een hele complexe operatie. Want de gebouwen hangen natuurlijk nauw samen met de maatschappelijk voorzieningen die daarin gevestigd zijn en ‘leefbare dorpen’ is een belangrijk uitgangspunt voor het huidige gemeentebestuur. Daarbij is het niet zo dat de verkoop van grond of gebouwen altijd het ei van Columbus is om geld te besparen.
Zo constateert het bureau Republiq dat de haalbaarheid van de besparing heeft onderzocht over het Heerenlogement in Beusichem dat de kans op een geslaagde overdracht aan de gebruikers groot is. Alleen was er eerder geen rekening mee gehouden dat de forse huurinkomsten van dit pand de gemeente juist winst opleveren. Aan de andere kant is er ook een groot risico op hoge kosten van de nodige verduurzaming van het gebouw in de toekomst. Wat is wijsheid?
'Snelle winst'
Om een snel begin te kunnen maken met de bezuiniging, stelt het onderzoeksbureau voor om Het Heerenlogement toch te verkopen aan de horeca-uitbater en daarbij voorwaarden te stellen over de toekomst van het theater en het gebruik door verenigingen. Ook de Poort van Buren en het atelier in deze stad (de synagoge) zouden op korte termijn verkocht kunnen worden. Deze ‘quick wins’ zouden zo’n 3 tot vier miljoen euro op moeten brengen. Daarbij zouden alle gebouwen op begraafplaatsen makkelijk overgedragen, of anders gesloopt kunnen worden.
Voor veel monumenten zoals kerktorens of molens acht het bureau de kans om ze succesvol te verkopen of over te dragen klein, simpelweg omdat er vanwege de beperkte mogelijkheden van zo’n gebouw nauwelijks geïnteresseerden voor zijn. Het bureau adviseert om wel goed te kijken wat er bespaard kan worden op het forse onderhoudsbudget voor deze categorie. Mogelijk kan er door dit uit te besteden of over te dragen ook een flinke besparing gehaald worden.
Voor het museum van Buren en Oranje in Buren ziet het bureau wel mogelijkheden om dit te transformeren tot bijvoorbeeld luxe appartementen of een boetiekhotel. Er hebben gesprekken plaatsgevonden om het museum onder te brengen in het marechausseemuseum, zo zou de maatschappelijke functie behouden blijven.
Dorpshuizen
Die functie is natuurlijk ook bij dorpshuizen van groot belang. In het oorspronkelijke voorstel wordt er daarom niet bespaard op de jaarlijkse uitgaven aan dorpshuizen. Maar het onderzoeksbureau doet wel het voorstel om de gebouwen over te dragen aan de stichting die er gevestigd is en dan prestatieafspraken te maken over wat er moet gebeuren en hoe.
Mocht het beheer niet volgens de eisen lukken dan kan het gebouw terug naar de gemeente die het dan alsnog kan verkopen of slopen om er bijvoorbeeld woningen te bouwen.
Ook hier is de situatie complex door veel verschillende omstandigheden en afspraken. Soms is de gemeente alleen eigenaar van de grond maar zijn er wel verwachtingen wat betreft het bijdragen aan onderhoud. Soms is de gemeente geen eigenaar maar is afgesproken dat de gemeente dit wel wordt op het moment dat de stichting of vereniging die het bestiert ophoudt te bestaan.
'De Oude School verkopen'
Dit laatste was in 2019 het geval bij dorpshuis De Oude school in Zoelen. Na een conflict met de beheerders gaf de vereniging er de brui aan en droeg het over aan de gemeente. Die is opzoek gegaan naar mogelijkheden voor een doorstart maar dat is niet gelukt. Het onderzoeksbureau heeft geconcludeerd dat de Oude School leeg staat en verkocht kan worden. Maar een groep Zoelenaren denkt daar heel anders over. Zij hopen komende week de politiek te overtuigen het dorpshuis in Zoelen nog een goede kans op een doorstart te gunnen.
Zo zullen alle accommodaties, zo’n 65 objecten, komende tijd langs een meetlat gelegd worden waarmee bepaald wordt of ze van de hand gedaan kunnen worden. Het is de bedoeling dat dit niet gebeurt wanneer het aantoonbaar noodzakelijk is dat het gebouw in bezit blijft van de gemeente om een wettelijke taak of een belangrijke functie op het gebied van cultuur, cultureel erfgoed, sport of leefbaarheid in stand te houden.
Hoewel het op dit moment nog uiterst onzeker is, zou op deze manier volgens Republiq uiteindelijk een besparing van zon 565.000 van de begrootte 625.000 euro mogelijk moeten zijn.
Zie ook:
© Stichting Publieke Omroep Buren, Culemborg, Vijfheerenlanden en West Betuwe (1983-2023)