
BEESD - Druppelsgewijs betreden bezoekers het bijzondere erf van de oude boerderij aan de Achterstraat in Beesd. Briefjes op de deur dirigeren hen richting gastvrouw Truus Burgers. Een groot deel van haar leven verzamelde de 81-jarige kerststallen. Een deel daarvan stelt ze nu tentoon.
Het begon toen zij na de middelbare school een paar jaar in Frankrijk woonde om Frans te studeren. “Ik bleef dan met kerstmis daar”, vertelt zij. “Een reis duurde een hele dag en was kostbaar. Toen had ik daar een vriendin en die vond het zo sneu voor mij dat ik niet naar huis kon. Ze gaf me als troost een klein kerststalletje voor op mijn kamer. Toen is het eigenlijk heel langzaam begonnen.”
Ruim zestig jaar later is Burgers nog altijd niet uitgekeken op de kerstgroepen die zij meenam van de vele reizen die ze maakte. “Wat me aanspreekt is vooral de volkskunst”, vertelt ze. “Dat ze met eenvoudige middelen toch leuke dingen kunnen maken. Het geboorteverhaal van Kerstmis is een onderwerp dat in de hele wereld gebruikt wordt. Alle landen doen het op hun eigen manier. Dat vind ik het leuke eraan. Het is zo gevarieerd dat je iedere keer stomverbaasd bent van: ‘hoe hebben ze het in godsnaam verzonnen’.”
Rondleiding
Zo verzamelde ze kerstgroepen uit tientallen landen van alle continenten. Ze deelt de bijzondere verhalen achter de stallen graag met bezoekers. “Dan kan ik ook mijn verhaal kwijt”, zegt ze. “Maar de meeste mensen vinden het ook leuk. Als ik zelf in een museum ben en er is een rondleiding heeft dat veel meer waarde want dan wordt je attent gemaakt op details en op dingen die je anders misschien helemaal niet ziet.”
Ook voor haarzelf is het een feest van herkenning om zo’n tentoonstelling in te richten. “Als ik er dan weer eentje zie die een tijd in een doos heeft gezeten dan denk ik: "O ja, dat was daar en daar en met die mensen heb ik toen gepraat en er was een oud vrouwtje die probeerde het te verkopen aan mij.”
“Al heb ik ze ook wel in de Wereldwinkels gekocht”, erkent ze met een lachje. “ Meestal na de kerst want dan zijn ze afgeprijsd. Dan zijn zij blij dat ze ervan af zijn, anders moeten ze het weer een jaar bewaren. Dat is ook allemaal volkskunst. Fairtrade, dat is ook eerlijk en niet alleen uit commercieel belang. Dat spreekt me aan.”
Eerbetoon
De kerstgroepen zijn bij Burgers in een levendige entourage van hele dorpjes gepresenteerd met allerlei kleurrijke figuren, attributen en gebouwen zoals molens, een waterput of een hooiberg. Naar het voorbeeld van hoe mensen in bijvoorbeeld Frankrijk, Duitsland, Italië en Oostenrijk met het kersttafereel omgaan. Voor een belangrijk deel is het het werk van haar partner Nico Dijkstra die vorig jaar overleed. De tentoonstelling is dan ook een eerbetoon aan hem.
“Hij was heel creatief”, vertelt Burgers, “en hij stimuleerde mij ook. Hij had de ideeën en ik hielp hem met de dingen die ik kon doen. Dat was een hele goede samenwerking. Dit was zijn hobbyruimte vroeger waar hij ook workshops gaf. Nu is het gewoon alleen maar een schuur met verder niets. Door hier nu te zijn, zie ik hem weer zo zitten en bezig zijn. Dat is natuurlijk ook leuk.”
Al is de echte verzamelwoede wel geluwd. De passie voor de kerstgroepen blijft altijd. De hele verzameling is gedocumenteerd met achtergrondinformatie in een kaartsysteem en stiekem groeit haar omvangrijke collectie nog wel eens. “Ik heb na de duizend niet meer geteld”, vertelt Burgers. “Maar er zijn er daarna toch nog wel heel wat gekomen. Ik kom toch iedere keer in de verleiding. Het is gewoon een ziekte hoor, het is een virus. Daar kom je niet vanaf.”
De tentoonstelling aan Achterstraat 38 in Beesd is tot en met Tweede Kerstdag vrij te bezoeken. Daarna alleen op afspraak met Truus Burgers: 0345-682845.
© Stichting Publieke Omroep Buren, Culemborg, Vijfheerenlanden en West Betuwe (1983-2023)