TIEL - Vlindertuin de Zindering in Tiel heeft de publieksprijs gewonnen bij de Gelderse prijs voor ruimtelijke kwaliteit. Ook bij de jury viel de grote, weelderige bloementuin in het centrum van Tiel in de smaak. De Zindering eindigde in de top drie maar moest uiteindelijk de Baakse Beek in Bronckhorst voor laten gaan. Beide initiatieven winnen 10.000 euro.
De Gelderse prijs voor ruimtelijke kwaliteit is een tweejaarlijkse competitie waarbij de aandacht wordt gevestigd op geslaagde en inspirerende projecten voor het inrichten van de leefomgeving in Gelderland. Het thema was deze editie ‘De Kunst van het kiezen’.
Uit tientallen inzendingen is begin november door een publiekspanel van leken en deskundigen een lijst van
vijftien genomineerden gekozen. Vervolgens kon via de website op de projecten gestemd worden en boog een vakjury zich over de initiatieven. De uitslag werd maandagmiddag in het provinciehuis in Arnhem bekend gemaakt.
'Echte winnaars zijn de insecten'“Het was ontzettend leuk en spannend”, vertelt initiatiefnemer Gera van der Leun die maandagavond na de uitreiking van de overwinning nog met enkele vrijwilligers aan het vieren is. “Het werd mooi opgebouwd. We zaten als beste burgerinitiatief al bij de laatste drie van de jury. Daarna lag alles weer open voor de publieksprijs en werden wij genoemd. Toen hebben we wel even hard gegild en gejuicht maar de echte winnaars zijn natuurlijk de insecten."
De Zindering is een grote bloementuin op het dak van een parkeergarage midden in het centrum van Tiel. Het heeft als doel de verblijfsruimte in het centrum aantrekkelijk te maken voor de inwoners, maar vooral ook voor insecten. Dit om de biodiversiteit in de omgeving een boost te geven. Het is een initiatief van vrijwilligers en de tuin word ook door hen onderhouden.
Kwart van de stemmenDe mensen van de vlindertuin voerden actief campagne in Tiel en het project kreeg van het publiek ruim 2.900 stemmen. Een kwart van het totaal aantal stemmen dat op de vijftien genomineerden werd uitgebracht. Een ander project uit Rivierenland, Zonneproject Den Heuvel in Culemborg met verticale zonnepanelen op een boerenerf, viel niet in de prijzen.
Het verenigen van verschillende doelen, mensen en groepen in de Tielse samenleving ligt volgens Van der Leun aan de basis van het succes. “Wat steeds genoemd wordt is de passie, het enthousiasme, de verbinding, het samen doen”, vertelt zij. “Natuurlijk door de meer dan honderd vrijwilligers maar ook hoe diverse bedrijven en de gemeente meedenken en -helpen. We hebben bij de pitch bijvoorbeeld verteld over hoe we zo het drama hebben opgelost toen bleek dat de grond van de beoogde tuin vol met puin zat.”
Het burgerinitiatief schopte het daarmee tot de top drie van de jury. Die bestaat verder uit de stedelijke inbreiding Avenue 1895 met woningen op de plek van de voormalige Ambachtsschool in Arnhem en een grootschalige landschapsinrichting om de natuurlijke loop van de Baakse Beek in de gemeente Bronckhorst te herstellen. Mede vanwege de complexiteit van het project en de actualiteit van klimaatadaptatie, koos de jury voor de laatste.
'Moedige keuze gemeente Tiel'Wat betreft de vlindertuin roemt de jury -naast de bevlogenheid van de vrijwilligers- ook de moedige keuze van de gemeente Tiel. “De meeste participatietuinen liggen ergens achteraf in een woonbuurt, of bij het spoor”, staat in het juryrapport. “In Tiel durfden ze het aan om een groot terrein in het centrum, direct bij de stadspoort, over te dragen aan de bewoners.”
Behalve de ruimtelijke kwaliteit die de vrijwilligers met behulp van deskundigen zoals ontwerper Edwin Barendrecht en vlinderbioloog Guus Smid zo hebben toegevoegd aan het stadscentrum, is er ook een grote spin-off met aanverwante activiteiten, constateren de juryleden. “Ondertussen is de Vlindertuin een centrum van natuureducatie en stedelijke recreatie”, schrijven zij. “Met de zadenbibliotheek spreidt de biodiversiteit zich als een olievlek over de stad uit. Als elke stad in Nederland een vlindertuin van dit kaliber zou hebben, zou de impact niet te meten zijn.”
Naast wat praktische zaken zoals een materialenhok in de fietsenkelder en een schaduwdoek voor wat beschutting, zitten de initiatiefnemers vol ideeën om met het prijzengeld het effect voor de biodiversiteit in en rond Tiel verder te vergroten.
Kraamkamers in en buiten de stad“We willen op verschillende plekken buiten de tuin een soort kraamkamers maken met biologische en insectenvriendelijke plekken”, vertelt Van der Leun. “In het centrum, daarbuiten en bijvoorbeeld ook buitendijks in de uiterwaarde.” Deze plekken moeten nog meer dan de Zindering in het teken staan van de insecten. “De vlindertuin trekt ongelooflijk veel insecten aan”, vervolgt zij. “Maar het is ook een beetje een compromis tussen een aantrekkelijke tuin voor ons als inwoners en voor de insecten. Het is nog een beetje de vraag in hoeverre de insecten daar echt hun levenscyclus doorlopen of dat ze alleen maar komen snacken. Vandaar het idee van de kraamkamers.”
Zie ook:
