MAURIK - Het chaletpark voor Oekraïners in Maurik ‘draait’ nu vier maanden. Als je er langs fietst, heerst daar altijd een gemoedelijke sfeer. Mensen wandelen met boodschappen het terrein op, zijn hun kamer aan het stoffen of houden hun buitenboeltje bij. Kloppen deze observaties met wat er werkelijk speelt?
Jan Derksen (59) van de gemeente Buren is projectleider voor de beide opvangen in Maurik. Hij schetst een beeld dat hierbij klopt. “Het chaletpark is sinds begin augustus geopend voor vluchtelingen uit Oekraïne. Het was binnen een week vol. Ze komen uit een noodopvang. In eerste instantie hebben ze zich gesetteld. Het was nodig om eerst te landen.”
Het echte leven gaat gewoon door
Het was best aanpoten en improviseren vertelt Derksen. Ze moesten van alles regelen, zoals het aanvragen van leefgeld. “Dat maakte de beginfase hectisch,” blikt hij terug op de start van de opvang van Oekraïense oorlogsvluchtelingen op het chaletpark. “Voor ons is dit ook de eerste keer dat we dit organiseren, maar het gaat in zijn algemeenheid goed.” Natuurlijk speelt er wel eens wat erkent hij. “Het echte leven gaat ook gewoon door. Dat gaat gepaard met de normale irritaties.”
Onderwijs
Coördinerend projectmanager Arjan ten Brinck (41) meldt dat er op dit moment 154 mensen in de opvang in Maurik wonen. Daar zitten veel kinderen, moeders en grootouders bij. “Van deze groep werken er al dertig,” zegt hij. “Voor de kinderen hebben we onderwijs kunnen regelen. In Eck en Wiel hebben we een schakelklas opgezet voor de basisschoolleerlingen. Voor het voortgezet onderwijs ging dat iets lastiger. Sinds een week of drie gaat deze groep naar het KWC in Culemborg.”
Vrijwilligers
Vanaf de start is er een groep vrijwilligers aan de slag bij de vluchtelingenopvang. Die vrijwilligers leveren ondersteuning in de vorm van het organiseren van knutselmiddagen, het vervoer en ideeën voor de viering van Kerst. Derksen signaleert dat hiervoor veel animo is vanuit de Burense samenleving. “Dat komt in ieder geval lekker op gang al sinds ’t begin. We zien ook dat de kinderen naar de plaatselijke voetbalclub MEC ’07 gaan. Het bezoeken van andere verenigingen vraagt nog wat afstemming.” Oekraïners zijn vrij autonoom van zichzelf en sterk op hun familie gericht. “Dat maakt het ook nog onwennig voor ze. Nu navigeren we nog een beetje tussen de hulpvraag - als die er al is - en het aanbod.”
Structuur aanbrengen
Ten Brinck weet dat alle huisjes nagenoeg vol zijn. “We kunnen nog vijf bewoners opvangen. Dat is wel afhankelijk van de specifieke gezinssituatie. Het moet wel ‘werkbaar’ blijven,” zegt de coördinerend projectmanager hierover. “Daar zitten wij voor. Onze hoofdtaak is structuur aanbrengen en de integratie goed laten verlopen.” De Oekraïners hebben ook plichten, zoals het in orde laten maken van hun Cyrillische paspoort. “Zij moeten daarvoor bijvoorbeeld naar de Oekraïense ambassade in Den Haag. Die procedures zijn ingewikkeld en dynamisch. Dat maakt het voor de mensen nogal onduidelijk.” Iedereen blijkt een beetje op zichzelf te zijn, ook binnen het chaletpark. “Wat dat betreft zou het mooi zijn als er een gemeenschappelijke ruimte zou komen,” oppert Ten Brinck. “Maar de sfeer is door de bank genomen gemoedelijk. Men is behulpzaam en saamhorig.”
Realiteitsbesef
De obstakels zijn nooit van tevoren bekend vertelt Derksen. “We sturen op zelfredzaamheid. Dat is nu nog te vroeg om dat los te laten. De mensen op het chaletpark moeten nog meer wegwijs raken in onze maatschappij. Integratie vraagt een dieper commitment.” De vraag op dit moment is hoe de tijdelijkheid gaat overglijden in permanentie. Want er komt een besef van ‘wat tref ik aan als ik terugga. Zijn al mijn familieleden er nog of zijn deze omgekomen in de oorlog.’ “We hebben geen glazen bol, maar dat speelt wel degelijk mee op de achtergrond. Hoe langer ze hier zijn, hoe moeilijker het is om terug te keren.”
Speciale belangstelling van Veiligheid en Justitie
Deze manier van opvang hoort tot de eerste projecten in Nederland. Het Ministerie van Veiligheid en Justitie kijkt mee hoe dat in Maurik verloopt. “Ze houden dat met speciale belangstelling in de gaten,” zegt de projectleider. “Het is hier overigens veilig. Overdag zitten hier locatiemanagers. ’s Avonds en in het weekend zit hier beveiliging. Die komt in actie als dat nodig is. Tot nu toe zijn er geen incidenten geweest. Als er al irritaties zijn, dan komen wij eerst in beeld.”
Ervaringen van twee bewoonsters
Twee bewoonsters willen graag hun ervaring delen. Anastasiia (27) is psychologe en Viktoria (49) is manager. Anastasiia werd eerst in Culemborg opgevangen. Daarna is ze met zeven personen naar Maurik gekomen. Viktoria is eerst via een christelijke organisatie in Eck en Wiel opgevangen. Na zes maanden is ze naar Maurik verhuisd. “Vanaf 10 maart ben ik al in Nederland. Ik heb al veel lieve mensen ontmoet. Veel goede mensen die je helpen als je problemen hebt. Het maakt Hollanders niet uit waar je vandaan komt. Daar ben ik dankbaar voor. En ook voor de gemeente Buren. We hebben de beste locatiemanager. Iedereen doet zijn stinkende best voor ons.”
Fijn om hier te zijn
Anastasiia sluit zich daarbij aan. “Ik ben blij dat we hier zijn. Het is fijn dat we een eigen chalet hebben. Het is ook fijn voor mijn zoon dat hij hier vrienden heeft. Hij heeft soms gezondheidsproblemen en dan is het belangrijk dat hij kan spelen met Oekraïense kinderen.” Samen hebben ze dezelfde wens: dat de oorlog tot een einde komt. Ze willen hun prachtige land herbouwen. “Er is veel verwoest,” zegt Anastasiia, “De stad Charkov is voor de helft vernield. Dat is zeer gevaarlijk terrein nu.”
Goede omstandigheden
Viktoria is zeer te spreken over de goede omstandigheden in het Maurikse chaletpark. “We hebben gas, water, licht en we mogen werken als we daar aan toe zijn. De managers zijn als vaders voor ons. De huizen zijn fijn en we vinden het waardevol om elkaar te steunen. Het is voor ons belangrijk om Oekraïners om ons heen te hebben.” Viktoria toont zich dankbaar voor alles. “Jullie zullen altijd in onze harten zijn en blijven. Ook Vluchtelingenwerk doet veel goede dingen voor ons.”
Omwonenden
De omwonenden van het park waren eind augustus sceptisch over de manier waarop de chalets er zijn gekomen. Een vrouw van middelbare leeftijd, die aan de overkant woont, doet haar verhaal. “In eerste instantie kregen we te horen dat er een opvang zou komen voor 180 mensen. Toen ben ik me rot geschrokken. Ik heb dat ook wel door mijn strot gedrukt gevoeld. Binnen twee maanden hadden ze het park uit de grond gestampt.” Ze heeft absoluut geen last van de bewoners vertelt ze. Wel is ze kritisch op het inleveren van privacy. “We kijken wel bij elkaar naar binnen. Dat vind ik er wel onprettig aan. Ik zie wel dat bewoners erg hun best doen. Ze gaan in januari voor ons koken. Daar kijk ik naar uit.” Ze kraakt nog een kritische noot. “Ik ben wel nog steeds verwonderd over het feit dat we dit zo snel kunnen in ons land. Maar verder niks dan goeds over de Oekraïners. Ze zijn netjes en schoon. Ik ben blij dat dit goed gaat.”
© Stichting Publieke Omroep Buren, Culemborg, Vijfheerenlanden en West Betuwe (1983-2024)