
LEERDAM - Feest in Leerdam, want haar 'parel' is 250 jaar oud. Het gaat om het Hofje van Mevrouw van Aerden, waar al eeuwenlang uitsluitend dames wonen. En vanwege die speciale verjaardag, doen de bewoonsters voor één keer de deuren open. "Meid, kom erin. Je voelt hier de geschiedenis op je af komen."
Nee, je komt niet zomaar binnen in dit Leerdamse Hofje. Gelegen in een drukke winkelstraat staat het statige pand dat al eeuwen wordt bewoond door vrouwen. Riet van Ooyen, die er 25 jaar geleden kwam te wonen, doet de buitendeur open. "Prachtig hier, vind je niet? Als je hier komt zitten, is het gewoon een oase van rust. En dat middenin de stad!"
Het Hofje heeft een bijzondere historie. Opgericht door Maria van Aerden, waren de huizen bedoeld om haar 'minderbedeelde' familieleden een gratis woonruimte te bieden. Van Aerden liet optekenen dat het Hofje altijd door alleenstaande vrouwen bewoond moest worden. En o ja, de regenten (oftewel haar familie) moesten altijd op het pand passen. En dat is al die tijd al gelukt.
Hospiteren
Regent Jørgen Sørensen moet lachen. Of er veel veranderd is de afgelopen eeuwen? "Tja, ik denk dat Maria had gewild dat er nog steeds een vrouw aan het roer stond, maar dat is nu helaas niet zo." Hij wijst knipogend naar zichzelf. "Kijk maar naar mij. Maar we zorgen er nog wel voor dat dit erfgoed niet verloren gaat, en daar gaat het volgens mij om."
Wonen in het Hofje is nog steeds populair. Wil je er komen wonen, moet je een soortgelijke procedure doorlopen als een hospiterende student. "Ja, ik moest een brief schrijven aan de regenten. En dan wachten, hè. Tot je een briefje terugkrijgt", zegt de 84-jarige Riet. "Vervolgens moet je op gesprek komen en stellen ze je vragen of je wel geschikt bent om in de groep te komen. Dat je wel respect hebt voor de andere vrouwen hier, dat is belangrijk."
'Mannen? Ho maar!'
Eigenlijk wilde mevrouw Van Aerden dat alle bewoonsters protestants zouden zijn. Maar dat is inmiddels een beetje losgelaten. De huizen van elk een vierkante meter of 50 zijn ook niet meer gratis ('de kosten werden gewoon te hoog'), daarom betalen de bewoonsters sinds tientallen jaren huur. Riet begint plots te lachen. "Eén regel is alleen nooit veranderd, hoor. Mannen mogen hier wel op visite komen, maar na tien uur 's avonds? Ho maar! Mevrouw van Aerden vond dat het hier een veilige plek moest zijn, alleen voor dames."
De leeftijden van de 10 bewoonsters verschillen nogal. De jongste is een twintiger, de oudste is Riet. En voor het eerst mochten mensen (ware het alleen Leerdammers) bij hen binnenkijken. Alleen maar leuk, vindt Riet. "Dan zien mensen hoe mooi het hier is. En dat het ook van belang is dat dit soort panden bewaard blijven, natuurlijk. Het is niet voor niks de parel van ons stadje. En dan mag ik er gewoon wónen, fantastisch!"
In samenwerking met RTVUtrecht | Roos van Bijnen
© Stichting Publieke Omroep Buren, Culemborg, Vijfheerenlanden en West Betuwe (1983-2023)